Bugünlerde sıkça duymaya başladığımız koçluk, hem tüm dünyada hızla gelişen bir meslek hem de her türlü örgütte, kurumlarda, şirketlerde, ailede ve kişiler arasındaki iletişimde kullanılan yöntemler bütünüdür.  Bu iletişim yöntemi kurumlardaki liderlerden, okullardaki öğretmenlere ve ebeveynlere kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Bu makalede koçluk yöntemlerinden ziyade bir meslek olarak profesyonel koçluk ne demektir ve anlamı nedir sorusu üzerinde durulmuştur.
 
Koçluk, insanları daha iyi bir hayata kavuşturmayı hedef alan ve istediklerini elde edebilmeleri için onlara yardımcı olan bir bilim ve sanattır. Koçluk demek değişim demektir, değişimler yaratmak demektir. Profesyonel koç bu değişim sürecinde bir katalizördür, değişimin hızının artırılmasında önemli bir görev üstlenir. Koçluk, kişinin hali hazırda bulunduğu durum ile gelecekte olmak istediği kişi arasındaki boşluğu kapatmasını, kişinin hedeflerine ulaşmasını sağlar. Koçluğun odak noktası şimdiyi anlama ve geleceği tasarlamadır, yoksa geçmişi tespit ya da anlama değildir. Ferhan Efeçınar, Kuantum koçluk programı adlı kitabında koçluğu şu şekilde tanımlamaktadır, “Profesyonel koçluk, bireyler ve organizasyonların performanslarını arttırarak iş ve özel yaşamlarında sıra dışı sonuçlar elde etmelerini sağlayan sürekli bir mesleki ilişkidir.” Konuyu biraz daha anlaşılır kılmak için bir tanım daha verirsek: “Koçluk, bireylere ve kurumlara destek sağlayan özel bir süreç programıdır. Koçluk, koç ve danışanı arasında oluşturulan profesyonel bir paylaşım sürecidir.” (www.dengemerkezi.com)
 
Profesyonel koç ise, en güzel düşlerinizi gerçekleştirmenize ve hep olmayı istediğiniz kişi olmanıza yardım eden kişidir. Mutluluk hakkımızdır diyoruz, sağlık, denge, huzur ve para istiyoruz. Tüm istediklerinizi kendinize çekmek ve bunları elde etmek için çıktığınız seyahatte size eşlik eden bir yol arkadaşıdır koç.
 
Yaşam koçluğu , bir yaşam stratejisi yaratmayla ilgilidir. Kim olduğumuzu, dünyaya geliş amacımızı, ne olmak istediğimizi sorgulamak ve bulmaktır. Ne olmak istediğimize karar verdikten sonra, buna nasıl ulaşabilirim sorusuna cevap vermektir. Hedefe giden bu yolda bize yardımcı olacak kişisel becerilerimizi ve diğer kaynakları geliştirmektir. Yaşam koçluğu bir öğrenme ve değişim sürecidir. Bu öğrenme ve değişim süreci bugünden yarına olabilecek olan bir durum değildir. Sabır ve çalışma ister. Hedefimize giden yolda yararlı alışkanlıklar edinmeyi ve bunları uygulamayı gerektirir.
 
Koçluk becerileri, yeni bir görevi yapmanıza, seçtiğiniz meslekte performansınızı geliştirmenize, yeni bir beceri geliştirmenize ya da  bir problemi çözmenize, karar vermenize yardımcı olur. Yaşam koçluğu becerileri, karşımıza çıkabilecek tüm sorunlar için mucizevi çözüm yolları değildir. Ama bu becerileri uygulamakla bu sorunların üstesinden daha kolay gelinebilir. Kötü zamanlarda kaynaklanan stres ve baskıyı azaltır. Her şeye rağmen çözümün bizim ellerimizde olduğunu bize hatırlatarak, gerekli eylem adımlarını atmamızı sağlar.
Koçluk, düşlerinizi gerçeğe dönüştürmektir. Bir profesyonel koçun sizin için sizinle birlikte yaptığı budur. Koçluk hedeflerle, düşlerle ve başarılarla ilgilenir. Hep ileriye bakar. Kişinin iyiye ve ileriye doğru yaptığı yolculukta, nerede takıldığını, neden takıldığını bulmasına ve bu engelleri aşmasına yardımcı olur. Koçluk, bir insanın dilediği şekilde değişmesine ve olabileceği en iyisi olmasında destek olmak demektir.
 
Hayatımızı bir yolculuğa benzetirsek, nereye gittiğini bilenler, bilmeyenlere göre bu yolculukta daha avantajlıdır. Bu sebeple profesyonel koçlar hedeflerle çalışır. Kişinin kendi değerleriyle uyumlu hedefler koymasına ve bu hedeflere varacak seçenekler oluşturmasına yardımcı olur. Hedefe yapacağınız yolculukta yanınızda bulunur. Değişimde sebat etmenize yardım eder.
 
Düşler ile gerçekler arasındaki uyuşmazlıkta koçluk devreye girer. Koçluk, kişiye akıl vermek, tavsiyelerde bulunmak, hedef göstermek değildir, senin için en iyisi budur demek değildir. Profesyonel koç bunları yapmaz. Koçluk bir konuda danışmanlık da değildir. Koçluk ilişkisinde kararları kişi kendi özgür iradesi ile alır. Profesyonel koç sadece kişiye farkındalık sağlar, daha başka alternatifler ve çözüm yolları olabileceğini gösterir.
 
Hayatımız bir dizi karardan ibarettir. Bugün olduğumuz kişi geçmişte aldığımız kararların ürünüdür. Yarın kim olacağımız ise bugün alacağımız kararlara bağlıdır. Koçluk kişilerin kaliteli kararlar almasına yardımcı olur. Koçlukta sorumluluk koçta değil, koçluk alan kişidedir. Profesyonel koçun elinde sihirli bir değnek yoktur. Buradaki sihirli değnek kişinin eyleme geçmesi ve bu eyleminin sorumluluğunu almasıdır. En uzun yolculuklar küçük bir adımla başlar. Değişim eylemler neticesinde gelir. Unutmayalım ki hayatımızın kontrolü bizim, kendi ellerimizdedir. Her şey mümkündür. Her şey gerçekleştirilebilir. Yeter ki siz uçmaya karar verin. Ne kadar yükseğe uçtuğunuzu görünce siz bile şaşıracaksınız.
 
 
Koçluk, koç ile danışanı arasında birebir görüşmelerin yapıldığı seanslar halinde icra edilen bir süreçtir. Koçluk seansının konusunu danışan ve danışanın ihtiyaç ve hedefleri belirler. Koç ve danışanı bir konu üzerine odaklandığında bu birkaç seans sürer. Her seansta hedef, danışanın hedeflerini gerçekleştirmesi için çözüm ve çözümler bulmasıdır. Koçluk seansı, koçun “Ne istiyorsun?” sorusu ile başlar ve danışanın “Nasılları” bulması ve danışanı hedefe götürecek eylem adımlarının belirlenmesi ile son bulur. Profesyonel koç, koçluk yaparken şu prensiplerle hareket eder. Danışan, tamdır ve bütündür, hiçbir şey yanlış değildir. Her insan, hedeflerini bulmak ve bunları gerçekleştirmek için gerekli kaynaklara sahiptir. Bir başkasının ona tavsiye vermesine ve yol göstermesine gerek yoktur. Kişilerin her davranışının altında pozitif bir iyi niyet vardır. İnsanlar iyi niyetle hareket eder. Kişiler mevcut ve o anda sahip oldukları arasından en iyi seçimi yapacak yeteneğe sahiptir. Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir. Değişim kaçınılmazdır ve herkes değişebilir. Dr. Milton Erickson koçluk prensipleri olarak kabul edilen ve Erickson koçları tarafından uygulanan bu prensipleri özetle şu şekilde sıralayabiliriz.
 
Dr. Milton Erickson Koçluk Prensipleri
 
• Her insan tamdır. Hiçbir şey yanlış değildir.
• Her insan gereksinim duyduğu kaynaklara sahiptir.
• Her davranışın altında pozitif bir niyet vardır.
• Her insan o anda var olan en iyi seçimi yapar.
• Değişim sadece mümkün değil, aynı zamanda kaçınılmazdır.
 
Günümüzde en zengin iş adamlarından, dünyaca tanınan sanatçılar ve olimpiyatlarda madalya almış başarılı sporculara kadar değişik yelpazede insanlar profesyonel koçlarla çalışmaktadır. Hatta birden fazla koçla çalışmaktadırlar. Çünkü bu insanların gerçekleştirmek istedikleri düşleri vardır. Bu düşleri gerçekleştirmede profesyonel koçlardan destek almaktadırlar. Koçluk ilişkisi sonucunda koçluk alan kişiler öğrenme kapasitelerini geliştirir, kişisel kurumsal ve takım olarak performanslarını arttırır ve yaşam kalitelerini geliştirirler.
 
Kaynaklar

O’Connor,J. Lages, A., NLP ile koçluk, Hayat yayıncılık, 2004
Efeçınar,F., Kuantum koçluk programı, Sistem yayıncılık, 2008
Whitworth,L.vs, Koaktif koçluk, MediaCat, 2008