Türk Dünyası ortak tarih, ortak coğrafya, ortak edebiyat, ortak harita, ortak alfabe, konusunda çok önemli adımlar atıyor. Türk Dünyası’nın birliği noktasında yeni bir adım daha atıldı.
Ortak Türk Alfabesi’nden sonra harita da geliyor
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Haritacılık Kurumları Başkanları 1’inci Toplantısı, teşkilata üye ve gözlemci ülkelerin haritacılık kurumlarının başkanları ile ülke askeri ataşelerinin katılımıyla Ankara’da gerçekleşti.
Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye’nin üye; Macaristan, KKTC ve Türkmenistan’ın gözlemci olduğu ülke temsilcileri, ortak Türk dünyası haritası üretme amacıyla bir araya geldi.
Türkiye Milli Savunma Bakanlığı (MSB) Harita Genel Müdürü Tümgeneral Osman Alp, Türk Dünyası’nın ortak haritasına ilişkin ilk bilgileri TRT Haber’den Ayşe Şimşek‘e anlattı.
“Ülke savunmasının en önemli anahtarlarından biri harita”
Tümgeneral Osman Alp, haritanın öneminden bahsederken, ülke savunmasının anahtarlarından biri olduğunun altını çizdi:
“Biz haritacılar; İbn-i Haldun’un “Coğrafya kaderdir” sözünden, coğrafyanın çok iyi bilinmesi gerektiğini savunuruz. Coğrafyanın iyi bilinmesinin yolunun da kalkınmanın ve ülke savunmasının en önemli anahtarlarından biri olan haritadan geçtiğini kabul ederiz. Bu nedenle, haritacılık alanında gerçekleştirilen bu toplantı, bizler için bir toplantıdan öte bir anlam taşıyor.”
TDT çatısı altında gerçekleştirilen ilk toplantıda; haritacılık ile ilgili disiplinleri kapsayan iş birliğine ilişkin bir deklarasyon metni imzalandı.
Çalışma grubu kurulacak
Tümgeneral Osman Alp, toplantıda imzalanan deklarasyona ilişkin şu bilgileri verdi:
“Deklarasyon ile; haritacılık alanında teknik bilgi ve deneyim paylaşımı, eğitim ve danışmanlık verilmesi, müşterek harita üretimine yönelik standartların oluşturulması, sayısal haritacılık uygulamalarına yönelik iş birliği yapılması hususlarında mutabık kalınmış, bu konulardaki teknik çalışmaları yürütmek üzere, TDT ülkelerindeki haritacılık kurumlarının, konularında uzman teknik personelinden oluşacak bir çalışma grubunun kurulması kabul edildi.
Deklarasyonda bahsedilen iş birliği konularına yönelik somut iş birliği adımları, çalışma grubunun teknik personeli tarafından belirlenecek.”
“Türk Devletleri Teşkilatı Haritası ile Türk Dünyası Haritası yapılacak”
Tümgeneral Osman Alp, toplantıda, Türk Devletleri Teşkilatı Haritası ile Türk Dünyası Haritasının yapılması konusunda uzlaşıldığını açıkladı.
Ankara’da yapılan ilk toplantıda, TDT ülkeleri arasında haritacılık alanındaki iş birliğinin ilk somut uygulaması olarak, ortak Türk Devletleri Teşkilatı Haritası ile Türk Dünyası Haritasının yapılması konusunda da görüş birliğine varıldı.
“Birlik ve beraberliğimizi sağlamada önemli bir katkı sağlayacak”
Tümgeneral Osman Alp, Türk Dünyası’nın haritasının oluşturulmasına giden süreci anlattı ve tarihi geçmişimize vurgu yaptı:
“‘Türk Devletleri Teşkilatı kurulduktan sonra, biz haritacılar olarak ülkeler arasında kültürü, geçmişi, tarih zenginliğini, yaşama ilişkin detaylarını harita üzerinde gösterebilir miyiz?’ diye düşündük. Haritanın sembolü olması özelliği ile Türk dilinde olduğu gibi ülkelerimizi bir araya getireceğini, birlik ve beraberliğimizi sağlamada önemli bir katkı sağlayacağını düşündük.
Ortak Türk Dünyası Haritası ortaya çıktığında, o haritaya bakan tüm vatandaşlarımız aslında coğrafya olarak uzak gibi gözüken Türk Devletlerinin aslında çok yakın olduğunu fark edecek. Bizim adet, gelenek ve göreneklerimizin orada da geçerli olduğunu, oradaki bazı yaşam konularının bizde de aynen uygulandığını görecek. Dolayısıyla, sembol olarak gördüğümüz harita, aslında Türk Devletlerinin birbirinden ne kadar yakın olduğunu, geçmişte ne kadar birlikte yaşadığını ve gelecekte de neden birlikte olması gerektiği hakkında fikir verecek.”
Hedef hem coğrafi hem kültürel bir harita oluşturmak
Türklerin yerleştiği geniş coğrafyayı gösteren bir harita düşüncesi, ilk olarak 11. yüzyılda yaşamış olan Kaşgarlı Mahmud’un ünlü eseri “Divan-ü Lügati’t-Türk”te hayat buldu. O dönemde Türk topluluklarının yaşadığı geniş coğrafyayı gösteren bu harita, Türk Dünyası için hem coğrafi hem de kültürel olarak büyük bir öneme sahipti.
Tümgeneral Osman Alp, kendilerinin de hedefinin hem coğrafi hem kültürel bir harita oluşturmak olduğunu söyledi:
“Tarihsel süreç içinde farklı coğrafyalarda varlık göstermiş Türk Devletlerinin yaşadığı, ayak bastığı bölgeleri içeren, Türk Devletlerini tüm temalarıyla gösteren ortak Türk Dünyası haritasının yeniden üretilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Böyle bir haritanın bizi çok heyecanlandırdığını belirtmek isterim.”
Haritada neler olacak?
Tümgeneral Osman Alp, haritanın detaylarını paylaştı:
“Örneğin yerleşim yerlerinin isimleri, idari yapı, nüfus dağılımı, göçler, kültür varlıkları, örf, adet ve gelenekler, konuşulan lehçeler, hangi bölgede hangi yemeklerin yapıldığı gibi tematik bilgiler haritaya döküldüğünde, farklı coğrafyalarda aynı veya benzer çok sayıda temanın olduğu, bir ülkedeki geleneğin veya bir köy isminin başka bir ülkede de kullanıldığı, aynı yemeklerin birden fazla ülkede yapıldığı bir bakışta rahatlıkla görülebilecektir. Örneğin, teması halı motifleri olan bir haritada, Kayseri halısındaki motiflerin Azerbaycan ve Kazakistan’da kullanıldığını görebileceğiz.
Türk birliğini hissettirmenin ve göstermenin en heyecanlı ve en kolay yolu haritadır. Farklı temaları içeren ortak Türk dünyası haritaları, Türk birliğine yönelik aidiyet duygusunu artıracak, Türk devletleri arasında zaten var olan tarihi bağları güçlendirecek, kültürel etkileşimi artıracak ve Türk devletlerinin birbirine olan yakınlaşmasına önemli katkı sağlayacaktır. Bu nedenle, bu haritanın üretilmesini çok önemsiyoruz.”
Üretim nasıl olacak?
İlk aşamada hızlı bir şekilde topografya, hidrografya, bitki örtüleri, yerleşim yerleri gibi temel bilgileri içeren bir temel/altlık harita üretilecek.
Temel veya altlık harita, yerleşim yer adları, tarihi eserler, kültür varlıkları gibi daha önce bahsettiğim çok sayıda temayla zenginleştirilecek. Dolayısıyla, tarafların mutabakatıyla belirlenecek farklı temaların altlık harita üzerine işlenmesi ile tüm temaları bir arada gösteren tek bir harita üretilebileceği gibi, her bir temanın ayrı bir haritada gösterilmesi de mümkün olacak.
“Haritalar Türk Devletlerini Türk birliği adına bir araya getirecek önemli bir sembol olacak”
Alp, “Ortak Türk dünyası haritasının benzerliklerimizi ve zengin Türk kültürünü kolayca göstereceğine inanıyoruz. Bu haritalar, tarihsel ve kültürel bağları olan Türk Devletlerini Türk birliği adına bir araya getirecek önemli bir sembol olacaktır. Birlikte üreteceğimiz haritalar, bu devletlerin kökenlerine, tarihine ve kültürüne işaret edecek, Türk devletlerinin tarih boyunca kurduğu bağları görsel olarak görmemize ve anlamamıza imkan sağlayacaktır” ifadelerini de kullandı.
