Saat 11.00 sıralarında başlayan toplantıda, Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde, 3 milyar 28 milyon 983 bin 900 TL ile oy çokluğuyla kabul edilen bakanlık bütçesiyle ilgili ilk sözü CTP Milletvekili Salahi Şahiner aldı.
-Şahiner: "Tarımsal ürünlere eşit destek verilmeli"
Şahiner, Tarım Bakanlığı bütçesinin yetersiz ve istikrarsızlık yaşanan bir bakanlık olduğunu ifade ederek, yeni dönemde de eylemlerin yaşanacağını, üreticilerin üretimden kopma riski taşıyacağını, hayat pahalılığına sebep olacağını kaydetti. Şahiner, mandıraların, tarım aletlerinin, traktör ve çiftliklerin satılmaya başlandığını ifade ederek, tarım alanında yaşanan sıkıntılara işaret etti ve tarımsal ürünlere eşit destek verilmesinin önemine vurgu yaptı.
Tarım alanında her ürüne eşit muamelenin şart olduğunu, üretimin desteklenmesi gerektiğini belirten Şahiner, tarım alanına yönelik önerilerini dile getirdi. Narenciye sektörüne değinen Şahiner, çözüm önerilerini çeşitli defalarda Tarım Bakanı’na sunduğunu belirterek, narenciyede yaşanan pazar sorununa değindi, narenciye üreticisinin kaynak kaybı endişelerini dile getirdi.
Bunun da bakanlığın sorunlara karşı adım atmamasından kaynaklandığını ifade eden Şahiner, girdi maliyetleriyle başa çıkamayan üreticilerin bahçelerini satmaya başlayacağı uyarısında bulundu.
Ürünün dalında kalmasının üreticinin bir sonraki döneme ayakta kalma şansını azaltacağına işaret eden Şahiner, bakanlıktan gerekli önlemlerin alınmasını istedi, aksi halde buradaki tansiyonun yükseleceğini kaydetti.
Sektöre yönelik Cypfruvex’in fiyat açıklaması, marka yaratılması, yeni pazarlar, teşvikler, planlamalar gerektiğini ifade eden Şahiner, konsantre konusunda da adımlar atılabileceğini söyledi. Şahiner, su ve elektrik maliyetlerinin yüksekliğine de işaret ederek, bu konularda da adım atılması gerektiğini belirtti ve hükümeti eleştirdi.
-"Kooperatifçilikle girdi maliyetleri düşürülebilir"
Güney Kıbrıs ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında girdi maliyetleri ile satış fiyatları arasında kıyaslama yapan Şahiner, üretim kooperatifçiliğinin önemine dikkat çekti, bunun girdi maliyetlerini düşüreceğine inanç belirtti.
Yerli üretimin önemine işaret eden Şahiner, üretimin desteklenmesinin, üreticinin korunmasının, tüketicinin uygun fiyata ürüne ulaşmasında önem taşıdığını kaydetti.
Şahiner, ülkede ithalat ve ihracat arasında uçurum olduğunu ve bunu kapatacak olanın yerli üretim olduğunu ifade ederek, desteklerin önemine değindi.
Yem hammaddesi için de önlemlerin alınmaması durumuda hayvancılıkta da sıkıntı yaşanacağına işaret eden Şahiner, üretime yönelik girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve üreticinin, üretimin korunması için gereken önlemlerin alınmasının gerekliliğine işaret etti.
Büyükbaştaki gibi küçükbaş hayvancılıkta da atılması gereken bir çok adım olduğunu ifade eden Şahiner, kanatlı hayvancılıkta da tekelin yaşanmaması için gerekli adımların atılmasının önemine değindi.
Balıkçılık sektörü konusunda da konuşan Şahiner, “servet” niteliğinde olan bu sektöre önem verilmesini istedi.
Tarım bütçesinin yeterli olmadığını geçen yıl da söylediklerini, bu yıl da bu bütçenin yetersiz olduğunu ifade eden Şahiner, çam kese böceğinin zararlarına işaret etti, bu yıl da önlem alınmazsa çam kalmayacağını söyledi.
Orman ve tarım arazilerinin korunması, ülkenin betona dönüşmemesi için de bu alanların artırılması gerektiğine işaret eden Şahiner, yeraltı sularının korunmasının da önemine dikkat çekti, bu konuda uyarılarda bulundu.
Şahiner, bakanlık yetkililerini bu bütçeyle zor bir yılın beklediğini ifade ederek, onlara kolay gelsin dileğinde bulundu.
-Kürşat: "Toprak koruma yasası şart"
İkinci sözü alan CTP Milletvekili Fide Kürşat, Tarım Bakanlığı bütçesinin geçen yıla göre bir miktar yükseldiğini ancak yeterli olmadığını ifade ederek, tarımda su ve toprağın önemine işaret etti. Betonlaşma yaşanan ülkede, toprak koruma yasasının gerekliliğine vurgu yapan Kürşat, ülkede toprağın hükümet tarafından korunamadığı eleştirisinde bulundu.
Ülkede topraksız tarıma geçilmesi gibi bir planlama bulunduğu düşüncesinde olduğunu ifade eden Kürşat, bakanlığa bu konuda planlama yapması uyarısında bulundu, eleştirilerini dile getirdi.
Betonlaşmanın artmasıyla seraların herhalde apartmanların üzerine yapılmaya başlanacağını ifade eden Kürşat, bakanlıkların “cek cak” içerikli açıklamalarını eleştirdi ve toprak ile tarım arazilerinin satışlarıyla ilgili yapılacak çalışmaların ne olduğunu sordu.
Kürşat, arazilerin yabancılara satışında yüzde 80’lerin üzerine çıkıldığını, bunun da güvenlik sorunu ile birlikte tarım arazilerinin kaybını beraberinde getirdiğini ifade ederek, Tarım Bakanı’nı bu konuda hükümeti harekete geçirmeye çağırdı.
Pandemi ile birlikte üretimin öneminin arttığını, dünyada bu alanda reformların yapıldığını ancak ülkede tarım arazilerinin beton yapıldığını ifade eden Kürşat, betonlaşmayla halkın refahının artması değil, aldığı hizmetin de düştüğünü, ülkenin eğitim sağlık ve altyapısının da yetersiz kaldığını söyledi.
-"Suç eker suçlu biçer hale geldik"
Kürşat, ülkede suç oranlarının da arttığını ve 50 ülkeden suçlunun cezaevinde bulunduğunu ifade ederek, “Ülkede üretim suça döndü, suç eker suçlu biçer hale geldik” dedi. Üretenin yok olmayacağını, üretimin üreticinin önemine işaret eden Kürşat, değişen nüfusla birlikte ürün çeşitliliği, rekabet gücünün öneminin ortaya çıktığını, gıda arz güvenliği, kalitenin de önem taşıdığını kaydetti.
“Kendi kendini doyuran bir ülke” olmak yerine yerli üretimi korumaktan bile aciz olunduğunu ifade eden Kürşat, alternatif üretimin geliştirilmesinin, üreticilerin korunmasının ve suyun tarımsal amaçlı kullanılmasının önemine dikkat çekti.
Kürşat, hayvansal üretimin de önemine vurgu yaparak, bakanlığın bütçesini yıllara göre değerlendirdi, eleştiri ve önerilerini sundu.
Tarımın her alanda desteklenmesinin, iklim değişikliklerine göre de şart olduğunu ifade eden Kürşat, tarımın uzun vadede sürdürülebilir olması için de destek ve planlamaların önemine vurgu yaptı. Organik üretime de destek verilmesi gerekliliğine işaret eden Kürşat, tarımda ivedi olarak kalıcı gerçekçi bir devlet politikası ortaya konması gerektiğini kaydetti.
Kürşat, tarımda dijitalleşme, gıda arz güvenliği, kooperatifleşme, teşvik ve destekler, kuralık, kaba yem ihtiyacı, Veteriner Dairesi’nde güvenli bir veri tabanı kurulması gerektiği, hellim tescili, küçükbaşın desteklenmesi, çam kese böceği, narenciyenin desteklenmesi, gerçekçi politikalar belirlenmesi, harup ve ödemeler gibi konulara değinerek, bu yöndeki çalışmaların ne olduğunu sordu.
Fide Kürşat sözlerini "Üreticinin bakanlıktan beklentisi büyüktür, umarım bu bütçeyle başarılı olunur" diyerek tamamladı.
Daha sonra CTP Milletvekili Erkut Şahali söz aldı.