GÜNDEM KIBRIS ÖZEL HABER
Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürü Emine Ziba, Gündem Kıbrıs Web TV’de katıldığı programda, göreve 6 ay önce başladığını ifade ederek, kendisinin bir eğitimci olduğunu, eski eserler ve müzelerin de eğitimin bir parçası olduğunu söyleyerek görevi kabul ettiğini söyledi. Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nin aktif bir daire olduğunu söyleyen Ziba, arkeologlar, mimarlar, mühendisler, marangolar gibi donanımlı bir personele sahip olduğunu ve teknik ve geniş kapsamlı bir birim olduğu bilgisini verdi.
Ziba, “Eski Eser ve Müzeler Dairesi ile ilgili bilgi eksikliği var. Vatandaşın bu konuda bilgilendirilmesi gerekiyor. Tarihi ve arkeolojik değeri olan insanoğlunun var olduğu günden bugüne gelen eserler eski eserlerdir. Günümüzde kültür ve tabiat varlıkları olarak isimlendiriliyor. Bu varlıklar bizim kültürel mirasımızı oluşturuyor. Daire olarak görevlerimiz, kültür ve tabiat varlıklarına sahip çıkmak, belli yasalar ve tüzüklerle kültür varlıklarımızı ortaya çıkarmak ve korumak birinci görevimizdir. Halkı bilinçlendirmek ve bunları sevdirmek için etkinlikler yapmamız gerekir. Müzeler kurarak halka tanıtmak, Eski eserlerle ilgili alanlarda sondaj ve kazı çalışmaları yapmak ve tüm bunların güvenliğini sağlamak da görevlerimiz arasında bulunmaktadır” bilgilerini paylaştı.
“En büyük sıkıntılarımızdan biri personel eksikliği” diyen Ziba, “Mesai saatleri dışında müzeleri açmak noktasında sıkıntı yaşıyoruz. Ancak bazı projeler gündemde ve personel eksikliğini en aza indireceğiz. Müzelerimiz 8.30-15.30 arası açık. Hafta sonları ve tatil günlerinde açtığımız müzelerimiz var. Gruplar geldiğinde de açtığımız müzeler mevcut. Gönül ister ki mesai saatleri dışında da açalım ve tüm halkımız gelebilsin. Geçen gün Turizm, Çevre, Kültür ve Gençlik Bakanımız Fikri Ataoğlu, ara tatilde müzelere ücretsiz girişi açıkladı daha fazla insan çocukları ile birlikte ziyaret etsin diye. Bu çok güzel bir gelişmeydi” dedi.
“KAMU SPOTLARI İLE MÜZELERİMİZİ TANITMAMIZ GEREKİYOR”
Kurumlar arası işbirliğine dikkat çeken Ziba, “Kurumlar arası işbirliği çok önemli. Bir proje hazırlıyorum. Tüm ilçelerde nereler ziyaret edilebilir, öğrencilerimiz nereleri ziyaret edebilir bir videoyla ilgi çekici bir şekilde hazırlayacağız. Gazimağusa belediyesi ile bir protokol imzaladık müzelerin temizliği için. Taşımacılık ücretleri çok sıkıntılı... Belediyeler yardımıyla bunu çözmeye çalışacağız daha çok çocuğumuz müzeye gidebilsin diye. Müzelerle ilgili ciddi tanıtım yapmamız gerekiyor. Kamu spotları ile müzelerimizi tanıtmamız gerekiyor. İlgi çekici etkinlikler yaprak müzelerimize daha fazla tanıtmamız gerekiyor” diye konuştu.
“ESKİ ESER OLDUĞUNA İNANILAN EŞYALARI ÇIKARMAK VE BAŞKA YERE TAŞIMAK YASAKTIR”
“10 tane özel olmak üzere toplam 42 müze 6 tane de ören yeri var” bilgisini paylaşan Ziba, ülkemizdeki eski eserler ile de bilgi verdi. Ziba, “Adamız kültür mirası açısından oldukça zengin bir mirasa sahip. Pek çok uygarlığın izlerini taşıyor. Çeşitli kazılar esnasında mezarlar ve testiler çıkıyor. Eski eser olduğuna inandığımız yapılar bulduğumuz zaman polise veya Eski Eserler ve Müzeler dairesine bildirilmesi gerekiyor. Bunları çıkarmak veya başka yerlere taşımak, evde tutmak kesinlikle yasaktır. Eski eser bulduğunda vatandaş ne yapacağını bilmiyor. Bu nedenle yasal işlem başlatmak zorunda kalıyoruz. O nedenle vatandaşlarımız eski eser buldukları zaman en yakın polis karakoluna ve dairemize haber vermesi gerekir. Bulduğumuz yeren çıkarmamamız gerekiyor. Haber vermemiz gerekiyor. Müdürlüğün izni olmaksızın yerinden çıkarılması, taşınması ve belgelendirilmesi kesinlikle yasaktır” şeklinde konuştu.
“YENİ PROJELERLE ÇAĞDAŞ BİR YAPIYA BÜRÜNMEYE ÇALIŞIYORUZ”
Ziba, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nin çeşitli sorunları olduğunu ifade ederek, bunların ortadan kaldırılması için çeşitli çalışmaların başladığını ifade etti. Ziba, “Evet, Sorunlar var. Ancak Bir yerden başlanması gerekir. Turizm Bakanlığı ve Eski Eserler dairemiz kültür miraslarımızın turizm amaçlı kullanılması konusunda çok hassastır. Yeni projelerle çağdaş bir yapıya bürünmeye çalışıyoruz. Çağdaş müzecilik anlayışıyla QR kodları hazırlandı müzelerimizin girişlerinde bilgi vermek için onlar takılacak. İnternet, kamera ve elektrik sistemi güvenlik açısından önemlidir ve bunlarla ilgili çalışma yapılıyor. Müzeler, TİKA’nın ve Türkiye’nin finansmanıyla yapılan projeler doğrultusunda yenilenmeye başlandı. Çok müzemiz var ve eski eser bakımından zengin bir yapımız var. Personel ve bütçe çok önemli. İşbirlikleri ile bunları yapıyoruz” dedi.
“BİRİNCİ DERECE SİT ALANLARINA HİÇBİR MÜDAHALE YAPILAMAZ”
Alsancak Çıkarma Plajı ve Mare Monte gibi tarihi sonradan yapılan yapılar ile ilgili de bilgi veren Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürü Emine Ziba, “Eski eserlerin bunduğu alanlar içindeki çıkanlara göre sit alanı olarak ilan ediliyor. Bunlar Eski Eserler ve Müzeler Dairesi ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından sit alanı olarak ilan ediliyor. Eğer 1. Derece sit alanı ise hiçbir müdahale yapılamaz. İkinci derecede sit alanlarında tarım yapılabilir. 3. Derecede proje getirmeden hiçbir müdahale yapılamaz. Zamanında yapılmış olabilir, başvuru yapılmadan yapılar yapılmış olabilir. Şuanda önünü almaya çalışıyoruz. Şuanda yapılacak herhangi bir yapının onay alması gerekiyor. Aksi takdirde müdahale edilemez” dedi.
Ziba, “Vakıflar İdaresi’nin olan ve bizim tarafımızdan kiralanan yerer var. Projelerde bizden onay almadan hiçbir şey yapılamaz. Eski eserlere klima takılmaz veya şehrin yapısına uygun olamayan bakımlar, kapı, pencere yapılamaz. Yapılacak en küçük proje bile Anıtlar Yüksek kurulundan geçer ve arkeologların önerileri ile restore edilir. İhbar üzerine bize geliyor uyarılarımızı yapıyor ve takip ediyoruz” şeklinde konuştu.
ZİBA, DAİRE’NİN DEVAM EDEN ÇALIŞMALARI HAKKINDA BİLGİ VERDİ…
Dairenin çalışmaları hakkında da bilgi veren Ziba, “Tamamlanan projeler, devam eden projeler ve hedeflediğimiz projeler var. Tamamladıklarımız arasında Mağusa’ya girişi sağlayan kapılar eski eserler personeli tarafından restorasyonu yapıldı ve 14 Ocakta ait olduğu yere takıldı. Turizm ve kültür adına önemli bir eser kazandırıldı. Mevlevi müzesi, Lefke maden müzesi, Girne de güzel sanatlar müzesi açılışını yapacağız. Ercan havalimanına müze yapmak için çalışmalar başladı. Güzelyurt Tren İstasyonu müzesi açıldı. Kaleburnu’nda yapılan arkeolojik kazıların sergileneceği, öğrencilerin gidebileceği ve çalışmalar yapacağı bir bölüm olacak. Denizcilikle ilgili de projemiz hazırlanıyor. Hepsini sırayla gündeme koyacağız” dedi.
DENİZALTI BATIKLARI… “TATLISU ÇİFTLİKDÜZÜ BÖLGESİ DIŞINDA DALIŞ YAPMAK KESİNLİKLE YASAKTIR”
Denizaltı batıkları ile de bilgi veren Ziba, “Ülkede tek bir bölgede bununla ilgili dalış yapılabilir. İki arkeolog kadın dalgıç bulunaktadır ülkemizde Sualtı arkeolojisi eğitimi almış olan. Bunların dışında başka kimselerin su altına inerek dalış yapması yasaktır. Buralardan bulunan nesneleri belgelemek için dalışlar yapıyoruz. Yerinden çıkartamayız. Tek bir bölgede yapılıyor. Sadece izinli bölge Tatlısu Çiftlikdüzü bölgesidir. Başka bölgede kesinlikle dalış yapılamaz” dedi.
“ENVANTERLERİMİZ DEFTERLERDE, DİJİTAL ORTAMA GEÇİRMEMİZ GEREKİYOR”
Ziba, eski eser depoları ile ilgili de programda bilgi vererek, “Müzelerde sergilediğimizden daha fazlası depolarda var. Gazimağusa ve Lefkoşa da bulunan depolarda eserlerimiz muhafaza esiliyor. 2025 bütçesine koyduk ve bunları muhafaza etmek için iklimlendirmek gerekiyor. Ve yeni yer arayışındayız. Depolarda bulunan eski eserlerimiz ile ilgili envanterimiz bulunmaktadır. 10 yıllık turizm Master planı çerçevesinde her birimin kendi envanterini ortaya çıkarması gerekiyor. Yıllardır kitap ve defterlerde el yazısı ile envanterler çıkarıldı ancak dijital ortama geçirilmedi. Defterlerden karıştırıp bulmak çok zor. Dijital ortama envanterlerimizi geçirmemiz gerekiyor” dedi.
TÜRK YURDU ÜLKELERİ VE TÜRK-SOY ZİYARETLERİ…
Ziba, yurt dışına gerçekleştirdiği ziyaretler hakkında da bilgi vererek, “Göreve gelince Türk Yurdu ülkeleri ve Türk-Soy müzeler birliği toplantısına katıldım Türkmenistan’da. Orada Türk-Soy müzeler birliği üye müdürleri ile tanışma fırsatım oldu. Onların müzelerini ziyaret ettim. Orada KKTC adına müze koordinatörlüğüne seçildim. Ekim ayında Ankara’da müzeleri geliştirmekle ilgili bir toplantıya katıldım. Güzel bağlantılar kurduk ve önümüzdeki aylarda Türk-Soy müzeler birliği koordinatörlerini KKTC’ye davet edeceğiz ve müzelerimizi geliştirmek için neler yapabiliriz bunları konuşup işbirlikleri yapacağız” ifadelerini kullandı.
Programın sonunda Ziba, “Müze ve eski eserlerimizin yeterince tanıtımını yapamıyoruz. Yapacağımız projeler ve hazırlayacağımız videolarla bunları tanıtmak çok önemli. Müzelerimize yeterince ziyaretçi gelmiyor diyoruz ancak bunları tanıtmamız gerekiyor ki ziyaretçi sayımızı artıralım. Her şeyin başı eğitim. Gelecek kuşaklarımızı kültürel değerlerini ve miraslarını sorumlu kişiler olarak yetiştirmek zorundayız” dedi.
