Dünya, Lübnan’da binlerce Hizbullah üyesinin çağrı cihazlarının patlamasıyla yapılan saldırıyı konuşuyor. 12 kişinin öldüğü, en az 3000 kişinin yaralandığı ilk saldırının ardından dün de Beyrut’ta telsizler infilak etti, 14 kişi öldü 450 kişi yaralandı. İsrail’in ilk saldırıyı cihazlara patlayıcı yerleştirerek yaptığı iddia ediliyor.
1. LÜBNAN’DA NELER OLUYOR
Salı günü yerel saatle 15.30 sıralarında Lübnan genelinde Hizbullah üyelerinde bulunan çağrı cihazları patlamaya başladı. Amerikan New York Times’ın haberine göre, cihazlar Hizbullah merkezinden mesaj gelmiş gibi birkaç bip sesi çıkardıktan hemen sonra infilak etti. Çantalarında ya da ceplerinde bulunan cihazların patlamasıyla çok sayıda kişi yaralandı. Dün öğlen saatlerinde ise ikinci dalga başladı. Bu kez telsizler de patlamaya başladı. Dünkü saldırıda en az 14 kişi öldü, 450’den fazla da yaralı var. Bazı bölgelerde ev tipi güneş enerjisi panellerinin patladığının bildirilmesi de dikkat çekti.
2. ZAİYAT NE
Lübnan Sağlık Bakanlığı önceki günkü ilk saldırıda 12 kişinin öldüğünü, en az 3000 kişinin yaralandığını açıkladı. Yaklaşık 1800 Hizbullah üyesinin yaralandığı Beyrut’taki hastaneler, aynı anda gelen yaralılarla doldu. Sağlık görevlileri yaralılara hastane bahçesi ve otoparklarda müdahale etmek zorunda kaldı. Bazı yaralılar İran ve Suriye’ye sevk edildi. Sağlık Bakanı Firass Abiad, ölenler arasında o sırada babasının yanında bulunan 10 yaşında bir kız çocuğu ve bir başka çocuğun bulunduğunu söyledi. Yüzünden, gözlerinden ve üreme organlarından ciddi şekilde yaralanan, uzuvlarını kaybeden 300’den fazla kişinin durumunun ağır olduğu bildirildi.
3. ARKASINDA KİM VAR
Resmi olarak üstlenmemiş olsa da saldırının arkasında İsrail dış istihbarat servisi Mossad’ın bulunduğuna kesin gözüyle bakılıyor. Hizbullah ve İran’dan gelen açıklamalarda da saldırıyla ilgili açıkça İsrail suçlandı. Sky News Arabia, Mossad’ın “Hizbullah’ın kullandığı çağrı cihazlarına önceden ulaştığı ve pillerine patlayıcı madde yerleştirdiğini” yazdı. Reuters haber ajansına konuşan bir kaynak da saldırının arkasında İsrail ordusunda görevli gizli Siber Savaş Birimi 8200’ün olduğunu, yaklaşık bir yıldır bu konu üzerinde çalışıp test yaptıklarını belirtti.
4. NASIL PLANLANDI
Salı günkü saldırının tam olarak nasıl planladığına dair birden fazla teori bulunuyor. Cihazlardaki lityum pillerin aşırı ısıtılıp patlatıldığına dair iddialara karşın Newcastle Üniversitesi’nde lityum-iyon pil güvenliği uzmanı olan Paul Christensen, patlamaların yol açtığı hasar seviyesinin, lityum pil patlaması vakalarıyla uyuşmadığını söyledi. Associated Press (AP) haber ajansına konuşan uzmanlar da saldırının büyük ihtimalle “tedarik zincirine müdahaleyle” hazırlandığını söyledi. Buna göre yaklaşık 6 ay önce sipariş edilen çağrı cihazları, Hizbullah’a teslim edilmeden önce içlerine patlayıcı yerleştirildi. Daha sonra hepsi aynı anda uzaktan patlatıldı. Bu ölçekte bir saldırı, çağrı cihazları satılmadan önce fiziksel erişim sağlamak için gereken ilişkilerin kurulmasını; cihazlara yerleştirilecek teknolojinin geliştirilmesini gerektiriyor. Üstelik saldırıdan önce bu cihazların “normal” görünmesi ve şüphe çekmemesi gerekiyor. Hizbullah üyeleri, “çağrı cihazlarının patlamadan önce altı ay boyunca mükemmel bir şekilde çalıştığını” belirtiyor.
5. NEDEN ŞİMDİ
Axios haber sitesine konuşan ABD’li ve İsrailli yetkililer, Mossad’ın başlangıçta çağrı cihazlarını “Hizbullah’a karşı tam kapsamlı bir savaşın açılış darbesi” olarak patlatmak istediğini ancak erken harekete geçmek zorunda kaldığını söyledi. Yetkililere göre saldırıdan birkaç gün önce bir Hizbullah üyesi cihazlardan şüphelenip kurcalayınca hayatını kaybetti. Bunun üzerine saldırı erkene alındı. Önce çağrı cihazlarını patlatan İsrail, Hizbullah’ın telsizleri inceleyeceğinden endişelenip dün de bizzat Netanyahu’nun emriyle telsizleri patlattı. Bu arada telsizlerin de önceden tuzaklandığı değerlendiriliyor.
TNT’DEN 2 KAT KUVVETLİ
İsrail’in gelişmiş telekulak teknolojisine takılmak istemeyen Hizbullah, bir süredir düşük teknolojili çağrı cihazlarıyla iletişim kuruyordu. AP’ye konuşan bir Hizbullah yetkilisine göre patlayan çağrı cihazları, örgütün daha önce kullanmadığı yeni bir markaya aitti. Teoriye göre, cihazlara teslimat sürecinde müdahale eden İsrail ajanları, pilin yanına TNT’den 2 kat daha patlayıcı bir madde olan PETN’den (penta eritrit tetranitrat) ortalama 30 gram kadar yerleştirdi. Daha sonra 3 bin cihaza özel mesajla pilin enerji sarfiyatını arttırarak ısınmasını sağlayacak bir mesaj gönderildi. Belirli bir ısıya ulaşan pil patlayıcıyı tetikledi ve cihazlar infilak etti.
