Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay başkanlığındaki komite toplantısına Meclis Başkanı Ziya Öztürkler ve Başbakanlık Müsteşarı Hüseyin Cahitoğlu da katıldı.
-Şahiner
Görüşmede ilk sözü CTP Lefke Milletvekili Salahi Şahiner aldı. Bütçeye yönelik madde madde değerlendirmelerde bulunan ve sorular soran Şahiner, Kıb-Tek başta olmak üzere Başbakanlığa bağlı kurumların bütçe kalemlerini ele aldı.
-Barçın
CTP Lefkoşa Milletvekili Devrim Barçın da, bütçenin komiteye eksik gönderildiğini ifade ederek, Başbakanlığın Kıb-Tek’in bütçesini ısrarla yasaya rağmen komiteye getirmediğini, bütçenin kamuoyundan gizlendiğini savundu. Barçın, Kıb-Tek bütçesinin komiteye sunulmasını istedi.
Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkan Yardımcısı, CTP Gazimağusa Milletvekili Erkut Şahali de, Kıb-Tek bütçesinin geçen yıl da komiteye getirilmediğini söyledi. Yasanın emrine rağmen bunun yapılmadığına işaret eden Şahali, bu uygulamanın nedenini sordu.
Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay da, zaman kaybedilmemesi için bütçeyi görüşmeye devam edeceklerini, ancak Kıb-Tek bütçesinin takipçisi olacaklarını söyledi.
Konuşmasına devam eden CTP Lefkoşa Milletvekili Barçın, Sanayi ve Ticaret Odalarının eylemine işaret etti. Eyleme destek belirterek, teşvik rakamlarına değinen Barçın, elektrik fiyatlarındaki yükselişler nedeniyle teşviklerin anlamının kalmadığını ve büyük bir kayıp yaşandığını kaydetti.
Maliye Bakanlığı'na bu konuda eleştirilerde bulunan Barçın, geçici işçi ödenekleri ve istihdamlara ayrılan kaynağa işaret ederek, esnaf, üretici ve sanayiciye kaynak yaratılmamasının açıklanmasını istedi.
Barçın, Başbakanlık bütçesini madde madde değerlendirerek, yorumlarda bulundu. Bütçedeki kalemlerin neye göre artırıldığını, kime göre planlandığını soran Barçın, bütçe disiplininin yok edildiğini ve tarihi bir bütçe açığıyla yeni döneme girileceğini ifade etti. Barçın, mali disiplinin nasıl sağlanacağı merak konusu olan bütçeyi “yalan dolan” diye niteledi.
Hane halkına yönelik yapılan yardımların yapılması gerektiğini ancak bunun neye göre belirlendiğini soran Barçın, eleştirilerde bulunarak, spora yapılan yardımların da kesildiğini ve bireysel sporculara önem verilmesi gerektiğini söyledi.
-Şahali
CTP Gazimağusu Milletvekili Erkut Şahali de konuşmasında, Başbakan Ünal Üstel’in komite toplantısında yer almamasının eleştirerek, bunun ciddi bir sorun olduğunu çünkü burada konuşulanların adrese ulaştığından emin olmadığından belirtti.
Siyasetin bürokrasiyle karşı karşıya gelmesinin doğru olmadığını kaydederek, Yüksek Mahkeme başkanının katıldığı komite toplantısında milletvekili olan Başbakanın yer almamasının doğru olmadığını ifade eden Şahali, genel kurulda tutumunun daha sert olacağını ve bütçeyi bürokratlarla tartışamayacağını söyledi.
Erkut Şahali, bütçeye yönelik söyleyecek çok şeyi bulunduğunu ancak siyasi olarak aldığı talimatı yerine getirecek bürokratlarla savaşmak gibi bir amaçları olmadığını kaydetti.
-Özuslu
CTP Lefkoşa Milletvekili Sami Özuslu da, bütçeyi bürokratlarla değil siyasetçilerle tartışmayı tercih ettiklerini söyledi. Kamudaki verimsizliği ve eksiklikleri siyasilerle tartışmaları gerektiğini vurgulayan Özuslu, “külliyeye” giden kaynakları ve ödenen kira bedellerinin ne olduğunu konuşmaları gerektiğini söyledi. Özuslu, sağda solda kiralanan binalarda çalışan bir çok devlet kurumunun oraya taşınabileceğini kaydetti. Konunun Türkiye ile birlikte istişare edilebileceğini ifade eden Özuslu, okul, hastane ve yeni kamu binaları ihtiyacı varken, altyapı ve karayollarının geliştirilmesi gerekirken “külliye” ile yeni bir devlet yaratılmaya çalışıldığını ve bunun “boyumuzu aşan” bir noktaya geleceğini savundu. Cumhurbaşkanlığının elektrik giderlerinin 7 milyondan 142 milyon TL’ye çıkarılırken, Meclis'te de durumun pek farklı olmadığını belirten Özuslu, bu binaların kamu amaçlı kullanılmasını istedi.
BRT’de de saatlik ödemelerle suç işlenerek, işçi çalıştırıldığını savunan Özuslu, devlet yapısı bozularak, devlet hafızasının kaybedildiğini iddia etti. Kamunun yönetilebilirlikten çıktığı eleştirisinde bulunan Özuslu, tüm bunlardan dolayı bu bütçeyi görüşmek, konuşmak istemediğini söyledi.
-İncirli
CTP Lefkoşa Milletvekili Sıla Usar İncirli de, aslında odadaki herkesin, ülkedeki diğer insanlar gibi sorun ve sıkıntıların farkında olduğunu belirterek, tarihi bir bütçe açığıyla karşı karşıya olduklarına işaret etti.
İncirli, hükümetten bu sıkıntı ve sorunlarla ilgili bazı açıklamalar beklediklerini kaydederek, bütçe açığının nasıl azaltılacağı, tasarrufların ne olacağı, vergi ve diğer gelirlerin nasıl artırılacağı ve yolsuzluklar hakkındaki açıklamaları duymak istediklerini kaydetti.
Bu konuda dürüst olunması gerektiğini ifade eden İncirli, halkı kandırmakla ellerine bir şey geçmediğini dile getirdi. İncirli, adaletli vergi sistemi yaratılması gerektiğini belirterek, kayıt dışı ekonominin önüne başka türlü geçilemeyeceğini ifade etti.
Teşviklerin önemine işaret eden İncirli, ülke ekonomisine katkılarından dolayı bu konuda dürüst açıklama ve çalışma gerektiğini kaydetti.
Kamuda verimsizlik olduğunu ve reformun geciktirilmemesi gerektiğini ifade eden İncirli, verimliliği artıracak adımların gecikmeden atılması gerektiğini söyledi.
-Şahiner
CTP Lefke Milletvekili Salahi Şahiner yeniden söz alarak, bütçe açığı ve “sözde” verilerle geleceğe hazırlanmaya çalıştıklarını ifade ederek, önümüzdeki yıl ülkeyi kaosun beklediğini savundu.
Şahiner, önümüzdeki yıl için tahmini hayat pahalılığı oranının bütçede daha yüksek öngörüldüğünü işaret ederek, bunun nasıl bulunduğunu sordu. Şahiner, üreticiye, esnafa ve sanayiciye destek verilmemesini de eleştirdi.
Doğru yerlere doğru desteklerin verilmesi durumunda bazı sıkıntıların daha kolay çözüleceğini söyleyerek, örnekler veren Salahi Şahiner, elektrikte doğru adımların atılması durumunda esnafın, üreticinin, sanayicinin ve bunun sonucunda piyasanın çıkmaza düşmeyeceğini ve pahalılığın oluşmayacağını ifade etti. Şahiner, aksi halde çok daha kötü bir durumun ortaya çıkacağını savundu.
Şahiner, elektrikte özel bir şirketten hizmet alımın devam etmesi ve fiyatların yükselmesi durumunda piyasanın daha da pahalılaşacağını ifade ederek, atılacak adımların önemine vurgu yaptı.
Kamuoyundan bazı bilgilerin gizlendiğini de savunan Şahiner, bazı şirketlere yapılan vergi indirimlerini eleştirdi ve şeffaf olunmasının önemine değindi. Şahiner, verilerin gerçek bir şekilde kamuoyu ve Meclis ile paylaşılması gerektiğini ifade ederek, denetime de ayrı önem verilmesi gerektiğini söyledi.
Salahi Şahiner, yasaların da zamanında ve düzgün bir şekilde meclis komitelerine gelmesinin önemine vurgu yaptı.
Konuşmaların ardından Başbakanlık bütçesi oy çokluğuyla komiteden geçti. Komite, oylamadan sonra öğle arası verdi.
Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi'nin öğleden sonra 1 milyar 936 milyon 92 bin TL'lik Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı bütçesini ele alması bekleniyor.
